هم اندیشی تخصصی «مطالعات قرآن و تمدن» با همت مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی سه شنبه مورخ 95/04/01 با حضور اساتید حجج اسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی، دکتر عبدالکریم بهجت پور و دکتر محمد علی مهدوی راد به عنوان سخنران و دکتر حبیب الله بابایی به عنوان دبیرعلمی در سالن همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد.
در این هماندیشی اساتید مهدویراد، سبحانی، و بهجتپور سخنرانی کردند و اساتید حاضر آقایان الویری، میرزایی، بادکوبه، پیروزمند، بیات و دیگر فضلا به طرح ایدهها و ملاحظات خود پرداختند.
استاد محمدتقی سبحانی بر سه لایه و سهگونه تفسیر استنباطی (معطوف به متن)، استنتاجی (معطوف به پرسشها)، و استطباقی (معطوف بر عینیتها و واقعیات) اشاره کرده و تفاوتهای هریک را در سه شاخص دلالت، معنا، و محوریت متن، پرسش، یا عین، معلوم کرده و سپس تفسیر تمدنی از قرآن را در هر سه لایه تفسیری معنا نمودند و بر تفسیر نوع سوم در رویکرد تمدنی تاکید کردند.
جناب استاد مهدویراد با تأکید بر فرازمانی و فرامکانی بودن قرآن، نقطه عزیمت نگاه تمدنی به قرآن را توسعه معنایی در قرآن و امکان استفاده لفظ در اکثر از معنا بیان کردند. در همین رویکرد ایشان، خروج از سیاق و قالب در عین تحفظ بر قالب سیاق و کشف روح معنا را در رویکرد تمدنی لازم و مهم دانستند.
جناب استاد بهجتپور هم با تفکیک ظرفیتهای تمدنی قرآن از روشهای تفسیر تمدنی، اولاً قرآن را هم به جهت تاریخی و هم به لحاظ محتوایی، تمدنی و تمدنساز دانستند. ثانیاً بر بحث جری و تطبیق به مثابه یکی از ظرفیتهای مباحث تمدنی در مطالعات قرآنی اشاره کردند و در نهایت با تأکید بر تدریجیبودن نزول قرآن، سیر نزول تدریجی قرآن را حاوی ریزترین و دقیقترین عناصر نظاممند تمدنی معرفی کردند که با توجه به آن ترکیب آموزههای اجتماعی پراکنده در قرآن و تبدیل آن به نظامواره ممکن می شود.
آنچه در این نشست تخصصی رخ داد طرح مسئله قرآن و تمدن از سه منظر نسبتا متفاوت بود که تأملات جمعی و نخبگانی را در این موضوع موجب گردید.
در عین حال پرسشهای فراوانی هم در مورد رابطه متن و عینیت، ملاک و میزان تفسیر تمدنی، و مبانی و روشهای فهم و تفسیر تمدنی از قرآن باقی ماند که سلسله نشستهای آتی مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی بر آن تمرکز خواهد کرد تا بلکه زمینههای مطالعات نوین قرآنی با تأکید بر مقولات اجتماعی و تمدنی توسعه و تعمیق پیدا بکند.
منبع:مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی
كلمات كليدي :
قرآن , تمدن , تفسیر , روش شناسی , محمدتقی سبحانی , عبدالکریم بهجت پور , محمدعلی مهدوی راد , حبیب الله بابایی , پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی , مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی
تاریخ خبر: 1395/4/5 شنبهتعداد بازدید کل: 3114 تعداد بازدید امروز: 1