در شروع بحث حجت الاسلام یزدانی مقدم به تعریف سکولاریزاسیون پرداخت و گفت: هر سه واژه ی سکولاریته سکولاریزم و سکولاریزاسیون از ریشه ی سکولار گرفته شده است. سکولاریزاسیون یک فرآیند، سکولاریزم یک رویکرد و سکولاریته یک ساختار است.

وی ادامه داد: در غرب با گسترش فرآیند افول دین در همه ی عرصه های شخصی، اجتماعی، سیاسی و... ساختاری پدید آمد که آن را سکولاریته، و  ایدئولوژی و مکتبی که از آن پشتیبانی می کند را سکولاریزم نامیدند. لذا این سه کلمه هر کدام معنا و مفهوم مستقل و جداگانه دارند و باید آن ها را یکدیگر متمایز کرد.

دکتر یزدانی مقدم ادامه داد: نمی توان به راحتی یک داوری ارزشی در رابطه با سکولاریزاسیون انجام داد و نمی تواند تعریف هایی که برای سکولاریزاسیون ارائه می شود تعیین کننده ی موضع ارزشی ما باشد، بلکه موضع ما باید موضع اسلام  وسیره ی اهل بیت باشد.

یزدانی مقدم تبیین هنری کرین از سکولاریزاسیون را به طور خلاصه، یک فرآیند تام، که همه ی شئون زندگی متجدد غربی را در برگرفته و برگرفته از یک سکولاریزاسیون الهی یا فلسفی بوده که آن خود از مکتب ابن رشدی لایتی، یا این سینای لاتینی و یا این سینایی آگوسیتنی سرچشمه گرفته اند، تعریف کرد.

وی افزود: از نظر علامه طباطبائی دین، اعتقادات صحیح در زندگی، اخلاق پسندیده و احکام است. ایشان معتقدند دلیل انحراف در اسلام ، نادیده گرفتن و تحریف در احکام اجتماعی و تخلف از آن است و در تفسیر شریف المیزان هم به طور خاص به این مطلب اشاره ی می کنند که: تمام اعتقادات انحرافی که از آغاز اسلام تاکنون پیش آمده، همه ناشی از نادیده گرفتن تفکر اجتماعی بوده است.

یزدانی مقدم ادامه داد: از منظر علامه طباطبایی ظهور دین امر اجتماعی است و مخاطب خطبات دین اجتماع است. ایشان در این بحث و در مباحث دیگر اعلام میدارند فهم دین بر عهده اجتماع است و آنچه مستقیماً از دین ناشی می گردد، اجتماع دین است. اجتماع مبتنی بر فهم دینی، همانطور که امور اجتماعی گوناگون را سامان می دهد، نیازهای اجتماعی را برطرف می کند و براساس اصول و مبانی دینی حکومتی را پدید می آورد که این حکومت وظایفی دارد که دین بر عهده ی او گذاشته است.

 در ادمه نشست دکتر شجاعی زند به بیان نظرات خود نسبت به مقال دکتر یزدانی مقدم پرداخت. وی معتقد بود این مقاله با محوریت اندیشه های هنری کربن نگارش شده و باید در این مقاله جایگاهی برای وی در نظر گرفته می شد.

شجاعی زند کرین را یک انسان غربی متشرق مسیحی دانست و افزود: کربن دیانت را در نوعی معنویت فردی جستجو کرده و در ذیل تقابل بینی های عالم مسیحیت به هستی زیست می کند. این در حالی است که اندیشه ی اسلامی و مشخصاً در نگاه علامه طباطبائی از این تقابل بینی ها بیشتر  به عنوان تمایز یاد شده است.

دکتر شجاعی زند هیچ کدام از سه راهکار کربن در مقابل مسئله سکولاریزاسیون در غرب، یعنی: سکولاریسم نهادی، معنویت آزادی و استقرار در عالم مثال را مناسب ندانست.

وی در ادامه سه عنصر جامع دیدن دین، جاری کردن دین در عرصه زندگی و واقع نگری را از مزایای اصلی اندیشه های حضرت علامه دانست.

لازم به ذکر است دکتر رهدار به عنوان دبیر علمی این نشست نیز انتقاداتی را بر بحث وارد کرد که در پایان حجت الاسلام یزدانی مقدم به سؤالات وی و دکتر شجاعی زند پاسخ داد.

انتهای پیام/ 115