معرفی مرکز
پس از حدود یک دهه فعالیت دو مجموعه پژوهشی پژوهشگاه، یعنی «مرکز مطالعات فرهنگی و اجتماعی» و «گروه مطالعات تمدنی» که به نوعی هر دو ناظر به «مسائل اجتماعی ایران معاصر» اشتغال به کار علمی و پژوهشی داشتند، در اوایل سال 1395 در هیأت یک مجموعه علمی با عنوان «مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی» سازمان‌یافته و دوره جدید فعالیتی خود را شروع کرده است . در ادامه به معرفی اجمالی این مرکز که بر اساس سند «شناسنامه و نقشه حرکت علمی مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی در افق ده ساله» تنظیم شده و به تصویب شورای پژوهشی مرکز رسیده است اشاره می‌شود.
بیانیه مأموریت
مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی، مجموعه ای دین پژوه است که برای پشتیبانی پژوهشی – راهبردیِ تقویت حضور دین در زندگی فردی و اجتماعی ایران معاصر و ناظر به نیازهای نظری نخبگان حوزوی و دانشگاهی و نیازهای راهبردی کارگزاران حوزوی و حاکمیتی در این زمینه، فعالیت می نماید.
اهداف
- انجام مطالعات نظری، راهبردی براساس نظریات اسلامی در حوزه‌های اجتماعی و تمدنی.
- شناخت، تحلیل و رصد شرایط دینی جامعه و انعکاس آن به مراکز پژوهشی، فرهنگی و مراجع تصمیم‌گیر نظام.
- شناخت و بررسی موقعیت اجتماعی و تمدنی جمهوری اسلامی و تحولات آینده جامعه.
- انجام مطالعات آسیب شناختی در حوزه سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی و تمدنی.
گروه‌های پژوهشی
1. گروه مطالعات تمدنی
حوزه‌های مطالعاتی:
ـ تمدن نوین و جهان اسلام
ـ تمدن نوین و غیریت تمدنی
ـ کارنامۀ تمدنی جمهوری اسلامی
2. گروه مطالعات فرهنگی و اجتماعی
حوزه های مطالعاتی:
ـ فرهنگ سازی دینی و روحانیت
ـ مسائل و آسیب‌های اجتماعی و روحانیت
3. هسته عدالت‌پژوهی
اعضای شورای پژوهشی
- حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدتقی سبحانی
- حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محسن الویری
- حجت‌الاسلام و المسملین دکتر حسن خیری
- دکتر علیرضا شجاعی‌زند
- دکتر محمدتقی کرمی
- حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حبیب الله بابایی
- حجت‌الاسلام و المسلمین علی جعفری
- محمدرضا بهمنی خدنگ
منابع انسانی
هیات علمی تمام‌وقت:
- حبیب‌الله بابایی
- محمدرضا بهمنی خدنگ
- رسول نوروزی فیروز
پژوهشگران تمام‌وقت:
- محمد علینی
- محمدکاظم کریمی
طرح‌های پژوهشی
پروژه‌ها : منتشر شده 27 طرح؛ در دست انجام 41 طرح؛
طرح‌های انجام شده تا کنون: 43 طرح
اهم طرح‌های جاری
- توليد محتواي كتاب اسلام سياسي
- توليد محتواي كتاب غرب شناسي انتقادی اندیشمندان مسلمان
- توليد محتواي مجموعه مقالات نظريات تمدن اسلامي (مجله نقد و نظر)
- توليد محتواي كتاب مجموعه مصاحبه‌ها در مورد ظرفیت‌های علوم اسلامی در تمدن‌سازی
- روش‌شناسي مطالعات اسلام در غرب (پروفسور ساشادينا) جلد2
- دولت مدرن، دولت تمدنی
- كتاب قرآن و تمدن (منبع شناسی، مصاحبه و نشست علمی)
- كتاب جمهوري اسلامي و فرآيند تمدني آن
- چیستی، ابعاد و مولفه‌های تقویت بینش تمدنی با تأکید بر جامعه هدف حوزه و روحانیت
- برگزاري نشست علمي مفهوم تمدني بودن و شاخصه هاي سنجش آن
- جریانهای فکری مطالعات تمدنی در جهان اسلام
- ظرفیت‌های تمدنی در جهان اسلام- بخش نخست مطالعات نظری
- «احياي تمدني» در ميان متفكران مسلمان با تاكيد بر آراء امام خميني (ره) بر اساس روش تبارشناسي فوكويي
- نظریه پردازی عدل شبکه ای
- حضور تبلیغی طلاب در سایت ها و شبکه های اجتماعی، فرصت ها و تهدیدهای اخلاقی
- ظرفیت شناسی شبکه های اجتماعی اینترنتی در امر تبلیغ دین
- شناسایی روش نظام‌سازی قرآنی بر اساس دیدگاه‌های متفکران مسلمان
- جامعه‌شناسی و آسیب‌شناسی عزاداری
- مجموعه مقالات فلسفه علوم اجتماعی (توليد محتواي مقاله چيستي علوم اجتماعي)
- مجموعه مقالات فلسفه علوم اجتماعی (توليد محتواي مقاله چيستي فلسفه علوم اجتماعي)
- مجموعه مقالات فلسفه علوم اجتماعی (روش شناسی علوم اجتماعی)
- طرح پیمایشی وضعیت سنجی معرفت دینی معلمان سراسر کشور
- ترجمه کتاب theories of culture
- ترجمه کتاب CHRIST AND CULTURE
- ترجمه کتاب The history of political ideas (volume 4)
- ترجمه کتاب The history of political ideas (volume 5)
- ترجمه كتاب مجموعه مقالات دين در روابط بين‌الملل
- توليد محتواي كتاب راه‌كارهاي ايجاد و تثبيت اعتماد اجتماعي در ايران با رويكرد آموزه‌هاي اسلامي
- توليد محتواي كتاب سرمايه اجتماعي در آموزه‌هاي اسلامي- با تاکيد بر قرآن
- توليد محتواي كتاب درآمدي بر نظام کنترل اجتماعي در اسلام
- تولید محتوای کتاب ارائه الگوی اندیشه اجتماعی مسلمین
- تولید محتوای کتاب مصرف‌گرایی از دیدگاه اندیشمندان: زمینه‌ها، عوامل، پیامدها و راهکارها
- تولید محتوای کتاب بررسی کارکردهای اینترنت در امر تبلیغ دین
- امور مربوط به برگزاري نشست هاي تخصصي تمدن اسلامي
- نهایی سازی و نشر ترجمه «اسلام و تمدن»
- نهایی سازی و نشر ترجمه «جهانی شدن و تمدن»
- گفتمان های تمدنی در ترکیه معاصر
- نهایی‌سازی و نشر ترجمه «چیستی و ماهیت تمدن»
- چیستی تمدن اسلامی در عصر جدید
- الگوی سیاست‌گذاری مناسبات فرهنگی جمهوری اسلامی و جهان اسلام با رویکرد تمدنی ـ مورد مطالعه: ایران و ترکیه
- تمدن در سیاست بین الملل
انتشارات
مجموع آثار منتشر شده : 27 مجلد (به زبان‌های مختلف توسط ناشران مختلف)
آنار در دست نشر: 8 مجلد
مقالات (طی سال‌های 1393 و 1394): 27 مقاله
آثار چاپ شده
- مطالعه تطبیقی سازمان اجتماعی روحانیت در شیعه و مسیحیت؛ علی الشیخ؛ 1395.
- بررسی ارزش‌ها و هنجارهای مطلوب اجتماعی از منظر اسلام؛ نصرا... نظری؛ 1395.
- بررسی تحلیلی نشر مطبوعات دینی در ایران؛ حسین گودرزی؛ 1394.
- بررسی تحلیلی نشر کتاب دینی در ایران؛ حسین گودرزی؛ 1394.
- مبانی نظام اجتماعی اسلام؛ حسن خیری؛ 1393.
- کاوش‌های نظری در الهیات تمدن؛ حبیب الله بابایی؛ 1393.
- سکولاریسم از ظهور تا سقوط/مترجمان سیدرحیم راستی تبار، سیدمحمد حسین صالحی، رحمت الله رضایی؛ پاییز 1393.
- روش‌شناسی مطالعات اسلامی؛ عبدالعزیز ساشادینا؛ تدوین و نگارش یاسر عسگری، رسول نوروزی فیروز؛ 1393.
- روحانیت و اقتضائات جامعه معاصر؛ محمدکاظم کریمی؛ 1392.
- مدیریت کیفیت در سازمان‌های فرهنگی؛ سیدمحمدحسین هاشمیان؛ 1391.
- نقد تبیین کارکردی دین؛ امان ا...فصیحی؛ 1391.
- «آیین عرفی؛ جستارهایی انتقادی در بنیادهای سکولاریسم»؛ با نظارت علمی محمدتقی سبحانی و به اهتمام مهدی امیدی؛ 1390.
- «تمدن و تجدد در اندیشه معاصر عرب»؛ به کوشش حبیب الله بابایی؛ بهار 1390.
- «غرب‌شناسی علمای شیعه در تجربه ایران معاصر»؛ احمد رهدار؛ 1390.
- دین، رسانه، ارتباطات اجتماعی؛ حسن خیری؛ 1389.
- «جستاری نظری در باب تمدن»؛ جمعی از نویسندگان؛ 1388.
- مناسبات روحانیت و نسل جوان ج1: مجموعه نشست‌های تخصصی؛ 1387.
- مناسبات روحانیت و نسل جوان ج2: مجموعه مصاحبه‌های علمی؛ 1387.
- مناسبات روحانیت و نسل جوان ج3: مجموعه مقاله‌های علمی؛ 1387.
- مناسبات روحانیت و نسل جوان ج4؛ مجموعه مقاله‌های علمی؛ 1387.
- تفکر نظری در جامعه‌شناسی؛ ویلیام اسکیدمور؛ جمعی از مترجمان؛ 1386.
- راهبرد فرهنگی، اجتماعی شماره 6: نگاهی به حوزه تبلیغ دین (مسائل و راهکارها)؛ مجید خبازی؛ 1390.
- راهبرد فرهنگی، اجتماعی شماره 5: «بررسی وضعیت نشریات دینی در ایران (فرصت‌ها و چالش‌ها)»؛ حسین گودرزی؛ 1389.
- راهبرد فرهنگی، اجتماعی شماره 4: «بررسی ابعاد تعاملی و توجه به مخاطب در پایگاه بلاغ»؛ عیسی جهانگیر؛ 1388.
- راهبرد فرهنگی، اجتماعی شماره 3: «بررسی گرایش‌های موضوعی در پرسش‌های دینی مردم»؛ حسین گودرزی؛ 1387.
- راهبرد فرهنگی، اجتماعی شماره 2: «شیعه در فضای سایبر»؛ عیسی جهانگیر؛ 1387.
- راهبرد فرهنگی، اجتماعی شماره 1: «بررسی وضعیت نشر کتاب‌های دینی در ایران» (سال‌های 1376 تا 1386)»؛ حسین گودرزی؛ 1387.
آثار در دست چاپ
- تحلیل جامعه‌شناختی و آسیب‌شناسی مداح‌محوری در ایران؛ دکتر بهرام بیات
- پیش درآمدی بر سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی؛ منصوره اولیایی
- اسلام سیاسی؛ دکتر احمد رهدار
- غرب شناسی انتقادی مسلمانان؛ به کوشش دکتر ذبیح الله نعیمیان
- مجموعه مقالات چیستی و ماهیت تمدن؛ جمعی از نویسندگان
- مجموعه مقالات جهانی شدن و تمدن؛ جمعی از نویسندگاننرم‌افزارها
تولید نرم افزار مأخذشناسی منابع انگلیسی در موضوع «سکولاریسم»
کرسی‌ها و نشست‌های علمی
نشست‌های علمی: 85 نشست علمی
نقد کتاب: 2 نشست
اهم نشست‌های علمی
- بررسی و نقد دنیوی شدن از منظر علامه طباطبایی(ره)؛ مهرماه 91
- بررسی سریال‌های مذهبی عامه پسند؛ آذر 91
- بررسی مقایسه‌ای شبکه‌های دینی فارسی زبان؛ تیر 92
- آسیب‌شناسی شبکه‌های ماهواره‌‌ای فارسی زبان؛ آذر 92
- اصالت وجودی فرد ـ اجتماع؛ دی 92
- بررسی انتظارات مردم از روحانیت؛ بهمن 92
- نقد تبیین نگاه کارکردی به دین؛ بهمن 92
- عقلانیت وحیانی در نظام معرفتی قرآن کریم؛ اسفند 92
- مطالعه تطبیقی سازمان و نهاد روحانیت شیعی و مسحیت؛ اسفند 92
- فرهنگ و تکنولوژی؛ اسفند 93
- همدلی و همزبانی ملت و دولت؛ مؤلفه‌های فرهنگی ـ اجتماعی؛ خرداد 94
- پیامدهای فرهنگی و اجتماعی برجام؛ آبان 94
- پیامدهای فرهنگی و اجتماعی مذاکرات برجام؛ آبان 94
- بررسی روش شناسی احادیث اجتماعی؛ دی 94
- وفاق و همدلی از منظر قرآن کریم؛ دی 94
- بایسته های فرهنگی و اجتماعی انتخابات و رسالت روحانیت؛ بهمن 94
- تاثیر یازده سپتامبر بر مطالعات اسلامی در آمریکا (پروفسور ساشادینا)؛ آذر 94
- نشست تخصصی قرآن و تمدن؛ تیر 95؛
- نقد کتاب دین در زمانه و زمینه مدرن؛ تیر 95؛
- نقد کتاب شاخص‌های دینداری؛ آبان 95؛
- نشست‌های بین‌المللی دین و فرهنگ؛ (دکتر ناهیدی)؛ 95؛
- الزامات سیر تکوین تمدن نوین در اسلام؛ آذر 95؛
- سیر تکوین تمدن اسلامی؛ دی 95؛
- ظرفیت‌های تمدنی علم کلام؛ بهمن 95؛
- تفسیر قرآن کریم؛ بهمن 95؛
- هم‌اندیشی الزامات تکوین تمدنی جمهوری اسلامی ایران؛ اسفند 95؛
- نشست‌های هسته عدالت؛ 94 و 95؛
- نشست‌های جهان اسلام؛ 95؛
همایش‌ها
همایش ملی: مناسبات نسل جوان و روحانیت
تفاهم‌نامه‌ها
تفاهم‌نامه‌های ملی: 12 تفاهم‌نامه
همکاری‌های علمی و پژوهشی
- دبیرخانه ارتقاء کیفیت آثار محصولات و فعالیت‌های فرهنگی دستگاه‌های وابسته به دفتر مقام معظم رهبری (مدظله العالی) (مشارکت در همایش و عرضه کتاب مدیریت سازمان‌های فرهنگی)؛
- مؤسسه امام موسی صدر (برگزاری همایش اندیشه تمدنی امام موسی صدر)
- دانشگاه امام صادق(ع) (ویژه‌نامه‌های عدالت)؛
- مرکز جرمشناسی قوه قضائیه (ارائه سرفصل‌ها، محورها و اهداف و سؤال‌های مصاحبه همایش نقش دین در پیشگیری از جرائم و آسیب‌های اجتماعی)؛
- قطب‌های فکری ـ فرهنگی دفتر تبلیغات اسلامی (ریاست میز مسائل اجتماعی اسلام و ایران، هسته عدالت‌پژوهی)؛
- نهاد ریاست جمهوری (تدوین بسته تبلیغ دینی در برنامه پنجم کشور)؛
- مرکز اخلاق و تربیت (سند منشور اخلاقی انتخابات در جمهوری اسلامی ایران)؛
- پژوهشکده علوم انسانی جامعه المصطفی العالمیه (سفارش و ارائه مقاله در همایش حوزه، دین رسانه و ارتباطات: 6 مورد)؛
- کمیسیون تخصصی کتاب و مطبوعات (ارزیابی مقالات)؛
- کمیسیون اصلاح الگوی مصرف (طراحی و اجرای پروژه مصرف‌گرایی از دیدگاه اندیشمندان: زمینه‌ها، عوامل، پیامدها و راهکارها)؛
- انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه علمیه قم (برگزاری نشست روش‌شناسی احادیث اجتماعی)؛
- فصلنامه اسلام و مطالعات اجتماعی (پیگیری و چاپ پیش شماره‌های اول و دوم فصلنامه)؛
- فصلنامه نقد و نظر (ارائه و ارزیابی مقالات شماره‌های 74، 75 و 80)
- حضور در کنفرانس‌های بین‌المللی (ارائه مقالات در برزیل، اتریش، مالزی و آلمان).
جوایز
- کتاب «آیین عرفی»؛ تألیف حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر مهدی امیدی؛ اثر برگزیده هفدهمین دوره جایزه کتاب فصل بهار 1390.
- کتاب «غرب‌شناسی علمای شیعه در تجربه ایران معاصر»؛ احراز رتبه در چهاردهمین دوره کتاب سال حوزه.
- کتاب «تبلیغ، رسانه و ارتباطات»؛ تألیف حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسن خیری؛ رتبه سوم اولین جشنواره علامه طباطبایی(ره).
- کتاب سرمایه اجتماعی در آموزه های اسلامی؛ تألیف دکتر محمد علینی؛ اثر شایسته در هفتمین دوره جایزه گام اول.
- مقاله «مصادر تمدن اسلامی»؛ تألیف حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله بابایی؛ اثر برگزیده در اختتامیه هفته تمدن اسلامی.
منبع:
مرکز مطالعات اجتماعی و تمدنی
|